Diş Teli Tedavisi Nedir? - Özel Coşkun Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği

Diş teli tedavisi diş hekimliğinde ortodonti dalının gerçekleştirdiği bir tedavi türüdür. Ortodonti birimi genel olarak dişlerde ve yüzde bulunan düzensizliklerin teşhisi, korunması ve tedavisi ile ilgilenir. Maloklüzyon adı verilen düzensiz ya da “kötü” kapanış ortodontik tedavi ile düzeltilebilir.

Geçtiğimiz günlerde Ortodonti bölümüyle ilgili ayrıntılı bir yazı kaleme almıştık. Yazımızda diş teli tedavisi ile ilgili merak edilenleri olabildiğince yanıtlamaya çalıştık. Bugün diş teli tedavisi ve diş telleriyle ilgili daha ayrıntılı bir yazı oluşturarak genel olarak diş telleriyle ilgili aklınıza takılan konulara değinmek istedik.

 

Diş Teli nedir?

Dişlerin sıralanmasında ve birbiri ile temasında problemler görülebilir. Bu problemin giderilmesi için diş teli kullanılabilir. Diş teli ağızdaki dişlerin bir kısmından veya tamamından destek alarak sorunlu bölgedeki dişleri olması gereken pozisyona getirirler. Bunu yaparken de belli aralıklarla diş telinin yenilenmesi ve ağzın mevcut durumuna göre düzenlenmesi gerekmektedir.

 

Braketin icadı

Yıllar sonra Ortodonti alanında yapılan çalışmaların teknolojinin de gelişmesiyle birlikte hız kazanması sonrasında diş tellerini dişe yapıştıran özel ve etkili bazı yapıştırıcı maddeler kullanıldı. Bu maddeler sayesinde halka kullanımı bırakıldı ve dişin üzerine 2 mm genişlikte braket adı verilen metaller direkt olarak yapıştırıldı. Bu durumun ardından hastaların diş tellerine alışması daha rahat bir hal aldı. Elbette ağız hijyeni açısından da daha etkili oldu.

 

Lingual ortodontiye geçiş

Tüm bu gelişmelere rağmen diş tellerinin metal olması hala bir dezavantaj olarak görülüyordu ve estetik olarak dişlerinde metal görmek istemeyen hastalar, diş teli taktırmıyorlardı. Bu durumu ortadan kaldırmak için lingual ortodonti adı verilen bir sistem geliştirildi. Bu tedavi, diş tellerinin yanağa ve dudağa bakan taraflara değil, dile bakan taraflara yerleştirilmesini kapsıyordu. Artık diş telleri görünmüyor ve estetik açıdan daha iyi bir görüntü ortaya çıkıyordu.

 

Şeffaf braket ve şeffaf plak dönemi

Bu tedavinin yaygınlaşmaya başlamasının ardından bazı sorunlar ortaya çıktığı fark edildi. Diş tellerinin iç taraflarına yapıştırılan braketler dilde rahatsızlığa neden oluyor hatta bazı küçük yaralanmaları da beraberinde getiriyordu. Bu durum ortodontistleri yeni bir arayışa sürükledi.

Şeffaf braket adı verilen yöntem ile 2mm kare genişliğinde braket adı verilen metallerin görünmeyenleri kullanıldı. Bu braketlerin üretiminde sert plastic porselen ve safir gibi şeffaf yada diş renginde malzemeler kullanılmaya başlandı. Şeffaf braketler sayesinde diş telleri artık metallerdeki gibi belli olmuyor ve dikkat çekmiyordu.

Bu sistem uzun yıllar kullanıldı. Fakat dişlere sabit olması dezavantajlı olan kısmıydı. Bu nedenle bu tedavide dişlerin üzerine takılan ve belli olmayan, istenildiğinde hasta tarafından çıkarılabilen bir yöntem üzerinde yoğunlaşıldı. Şeffaf plak günümüzde çok sık kullanılan diş teli tedavilerinden biridir.

 

Diş Teli Tedavisine ne zaman başlanmalı?

Genellikle en uygun yaş aralığı 10 ve 14 yaş arasıdır.. Bu dönem çocuğun kafasının ve ağzının gelişmeye devam ettiği ve dişlerinin daha kolay düzleştirilebileceği bir dönemdir ama ortodontik tedavi her yaşta yapılabilir. Dişlerden kaynaklanan çapraşıklıklar her yaşta düzeltilebilir. Kliniğimizde 50’li yaşlarda dahi hastalarımız vardır.

 

Diş Teli Çeşitleri nelerdir?

Diş hekimliğinin en önemli uygulama alanlarından biri olan ortodontide kullanılan malzemeler hareketli ve sabit apareyler olarak ikiye ayrılır. Hareketli apareyler genellikle ortodonti tedavi sonrasında oluşan görünümü korur. Braket olarak da karşınıza çıkacak olan diş telleri, genellikle metal yapıların dişin üzerine yapıştırılıp titanyum telle sabit konumlandırılarak dişin bulunduğu konumu zamanla değiştirdiği bir sistemdir.

En çok tercih edilen ve farklı malzemelerden yapılabilen diş teli çeşitleri ve braketler ise şunlardır:

 

Metal Braketler (Diş Teli) nedir?

Metal diş teli, ortodontik tedavilerde en sık kullanılan braket türüdür. Diş teli tedavisinin geçmişinde de açıkladığımız gibi dişlerin iç ya da dış tarafına da yerleştirilebilir. En belirgin braket tipi olduğu için estetik kaygıları bulunan hastalar tarafından pek tercih edilmezler.

Diş teli çeşitleri arasından en hızlı sonucu veren teller olan metal diş telleri, diğer braketlere göre dayanıklılık açısından da en iyi olandır. Farklı malzemeden üretilen metal braketler de vardır ve metal braketlerin arasından geçen telleri tutmak için kullanılan lastikler renkli veya şeffaf olabilir. Rutin kontroller sırasında bu lastikler değiştirilir.
 

Kapaklı Braketler nedir?

Kapaklı braketler de metal diş teli gibi tercih edilen braket türüdür. Diğer braketlere nazaran elastik ya da çelik bağların kullanılmaması nedeniyle avantajlıdır. Randevular kısa sürmekte ve normalde aylık olan kontrol seansları kapaklı braketler kullanıldığında 2 ayda bir gerçekleştirilmektedir. Tedaviyi gerçekleştiren ortodontist, kapaklı braketlerin kullanıp kullanılmayacağını, hastanın ağız ve diş yapısına bağlı olarak belirler.

 

Estetik Braketler nedir?

Ortodonti tedavilerinde kullanılan metal telin estetik olmaması sebebiyle estetik braketler üretilmeye başlanmıştır. Estetik diş telleri, ilk üretildiği yıllarda porselen olarak üretilmekteydi. Porselen yapının kırılgan ve sararabilir olmasından dolayı sonradan pek tercih edilmemeye başlandı. Ancak günümüz teknolojisinde dayanıklı porselen teller üretilmiş olmakla birlikte safir denen şeffaf ve dayanıklı braketler de üretilmiştir. Bunun yanında farklı malzemelerden üretilen estetik teller ortodontik tedaviyi uzatmamakla birlikte kesinlikle sararmazken şeffaf olmaları nedeniyle neredeyse dışarıdan hiç fark edilmezler.

 

Porselen (Şeffaf) Braketler | Şeffaf Diş Teli nedir?

Porselen diş teli, estetik diş telleri arasında en çok tercih edilenlerden biri haline gelmiştir. Metal diş tellerine oranda daha az görünür olması, estetik kaygısı yüksek olan hastaların ilgi odağında olmasını sağlamıştır. Şeffaf diş teli olarak da bilinen porselen braketler, aynı zamanda safir ve sert plastik malzemelerdenden de yapılırlar. Sert plastikten yapılan braketler çok ucuz olduğu için tedavi maliyetini düşürmek maksadıyla kullanılır. Ancak sert plastik malzemeler esneme özelliği nedeniyle çok fazla tercih edilmezler.

Tedavi boyunca daha estetik bir görüntü sunan porselen diş teli, metal braketlere göre daha hassas olduğu için bakımına dikkat edilmesi gereken tellerdir.

 

Lingual Braketler nedir?

Görünmez diş teli olarak da bilinen lingual braketler, yetişkin hastalar tarafından sıkılıkla tercih edilirler. Lingual diş teli tedavisinde braketler dişlerin ön yüzeylerine değil, arka yüzeylerine (dil kısmına) yapıştırılır. İçten diş teli uygulamasında takılan diş telleri dışarıdan bakıldığı zaman görünmezler. Genellikle ortodontistler tarafından yetişkin hastalara önerilirler. Tedavi süresinde metal tellere göre biraz geride kalabilirler.

 

Şeffaf Plaklar | Telsiz Ortodonti nedir?

Telsiz ortodonti olarak da biline bu yöntem ile hastalar kolay ve estetik bir şekilde tedavi olurlar. Neredeyse hiç görünmeyen şeffaf plaklar, istenildiği zaman takıp çıkarılabilir. Temizlenmesi de kolay olan şeffaf plaklar, hekimler tarafından bir seri halinde verilir ve 2 haftada bir değiştirilerek kullanılır.  Dişler bu esnada yavaş yavaş istenilen yerlere doğru hareket ederler. Invisaling Ortodonti, dişleriniz istenilen hizaya gelmesiyle sonuçlandırılır. Şeffaf plaklar, gözle görünüp fark edilmesi zor apareylerden olduğu için en çok yetişkinler tarafından tercih edilirler.

Saydam ve üst üste binmiş kalıplar dizisi olan şeffaf plaklar, ortodontik kapanış problemleri yaşayan yaşlı hastalar için de ideal tekniktir.

 

Damon Braket | Damon Diş Teli nedir?

Diş teli tedavisinde kullanılan diş teli çeşitlerinden biri de damon braketlerdir. Damon braketler ile kullanılan özel kilit detaylı sistem, diş tellerinin içine lastik ya da diş teli kullanılmadan bağlanmasını sağlar. Ark teller sayesinde de sürtünme kuvveti en aza indirilir ve ağız içinde herhangi bir tahrişe neden olmaz.. Diş hareketlerinde herhangi bir gecikmeye zemin vermeyen damon braketler, klasik metal diş teli tedavisine oranla daha konforlu bir tedavi alternatifi sunar.

 

Diş Teli Nasıl Takılır?

Diş teli tedavisine başlamadan önce dişlerin üzerine braket adı verilen küçük parçalar konulur. Bu parçalar içerisinden telin geçmesi ve bu telin sabit bir şekilde durabilmesi için hedeflenir. Braket yapıştırılması için günümüzde küçük boyutlarda kompozit dolgular da kullanılmaktadır. Braketler yapıştırıldıktan sonra diş teli boşluklardan geçirilir. Diş teli, gergin biçimde kalabilmesi için ligatür denilen ince tellerle sarılır ve işlem tamamlanır.

 

Dişlerin Arkasına Tel Takılır Mı?

Diş telleri genellikle dişlerin ön yüzeyine yerleştirilir Bu da estetik kaygıları olan hastalarda huzursuzluğa sebep olur. Hastalar, tellerin görünmemesi adına tellerin, dişlerin arka yüzeyine takılmasını talep edebilir. Ancak bu pek makul bir istek değildir. Çünkü diş tellerinin içinden geçtiği braketlerin hijyeni çok önemlidir.  Ayrıca dişin ön yüzeyinden uygulanan gerilim arka yüzeylerde sağlanamaz. Yalnızca ön bölgedeki birkaç dişin çarpıklığı için kullanılan teller arka yüzeylere takılabilir.

 

Tel Tedavisi Dişlerde Çürüme Yapar Mı?

Diş çürümesinin en önemli nedeni yetersiz ağız bakımıdır. Dişler gerektiği gibi fırçalanmazsa gıda birikimi olur ve zamanla çürüme başlar. Diş teli için yapıştırılan braketler diş yüzeyine aralıksız biçimde tutunduğu için gıda birikimine izin vermez. Bu nedenle tel tedavisi yüzünden bir çürüme oluşması mümkün değildir. Ancak tel kullanan hasta ağız bakımına özen göstermezse dişlerin açık yüzeylerinde çürümeler oluşabilir. Bunun da ağızda tel bulunması ile bir ilgisi yoktur.